Τα Σώματα και τα Μέγαρα

Βλέπετε, κάτω από τον ανελέητο ήλιο της Κύπρου τίποτα δεν μπορεί να μείνει κρυμμένο. Αργά ή γρήγορα η “νεφελώδης” κατάσταση που επικρατεί γύρω από την ύπαρξη και τη δράση (sic) του Μεγάρου Πολιτισμού έχει ενοχλήσει φορείς, θεσμούς, οργανώσεις και άτομα που έχουν άμεση σχέση με το αγαθό που λέγεται Πολιτισμός. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σίγουρα ο πολιτισμός χρειάζεται στήριξη, χρειάζεται στέγη, χρειάζεται μέριμνα και καθημερινή φροντίδα. Ουδείς αμφισβητεί τον επίσημο και ουσιαστικό ρόλο του κράτους, της σπονδυλικής στήλης, αν θέλετε, στο ταλαιπωρημένο σώμα του πολιτισμού. Η Κύπρος, ελέω γεωπολιτικής θέσης, βρίσκεται εδώ και αιώνες στο επίκεντρο διαφόρων πολιτισμών και έχει μια μοναδική ικανότητα (την είχε σίγουρα μέχρι και τον 20ό αιώνα) να αφομοιώνει επεμβάσεις και τάσεις που προέρχονται από τους γύρω χώρους. Η παραγωγή ενιαίου πολιτισμικού λόγου και έργου από αρχαιότατων χρόνων είναι και συναρπαστική και εντυπωσιακή για μια τόσο μικρή επιφάνεια γης. Σήμερα, καλούμαστε να συμμαζέψουμε και να στεγάσουμε και να προβάλλουμε το έργο των Κυπρίων για τους τελευταίους 37 αιώνες. Και όχι μόνο. Καλούμαστε να το συντηρήσουμε ζωντανό και ανέπαφο για τις επόμενες γενιές, που θα κληθούν αργά ή γρήγορα να καταλάβουν πού την «πατήσαμε» και πού την «κάναμε». Δηλαδή η γενιά μας έχει κληθεί για να φέρει σε πέρας ένα έργο διαχρονικό, που ξεκινά και ως γνωστικός οδοστρωτήρας καλύπτει κομμάτι-κομμάτι όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού. Το έργο αυτό δεν επιδέχεται ούτε καιροσκόπους ούτε ραβδοσκόπους. Προχωρεί μέσα στο χρόνο και στο χώρο, καλύπτοντας όλους του τομείς, πότε με πέπλο προστασίας, πότε με πέπλο προβολής. Δεν σταματά ούτε σε εκλογές, ούτε σε δημοψηφίσματα, ούτε σε ανομβρίες, ούτε σε τυφώνες. Προχωρεί αγκαλιάζοντας ότι πιο πολύτιμο έχει παράξει το μυαλό και το χέρι των Κυπρίων. Τότε και τώρα. Δύσκολο εγχείρημα και για να πετύχει δεν χρειάζεται μόνο προγραμματισμός και οικονομική ευμάρεια. Πάνω από όλα χρειάζεται επιστημονική γνώση και ειδίκευση, κατάρτιση και εμπειρία, όχι μόνο του δικού μας μικρού χώρου, αλλά και του ευρύτερου, του Ευρωπαϊκού, του Μεσογειακού και του Μεσανατολικού, προς τον οποίο ρέπουμε ως φυλή. Όχι μόνο σήμερα, αλλά και παλιά, πολύ παλιά, όταν ο βασιλιάς της Αιγύπτου ο Αμενοφίς ο τέταρτος προσφωνούσε τον βασιλιά της Αλάσιας ως «αδελφό». Συνεπώς, ένα σωστά ευνομούμενο κράτος καταρτίζει ένα πρόγραμμα πολιτισμού σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητές του. Το πρόγραμμα αυτό όμως είναι αποτέλεσμα μιας τεράστιας και επίπονης ομαδικής εργασίας που προηγείται. Αφού μελετηθεί το σύνολο του πολιτισμού από γνωστικούς και οι επιστημονικά καταρτισμένους, αξιολογούνται και αρχειοθετούνται οι ανάγκες και οι προτεραιότητες και προτείνετε ένα σύγχρονο πρόγραμμα πολιτισμού που καλύπτει το σύνολο της νήσου, αλλά και το σύνολο του σώματος του πολιτισμού. Αυτό συνεπάγεται την δημιουργία μιας αρχής – αφού το σύνταγμα μας δεν μας επιτρέπει ένα Υπουργείο Πολιτισμού – με κύρος και αναγνώριση η οποία θα έχει τον πρώτο λόγο. Έτσι λειτουργεί ένα σύγχρονο «σοφό» κράτος.

Σήμερα συζητείται ένα Μέγαρο, του οποίου μόνο η οικοδόμηση ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια, ένας οργανισμός χωρίς ξεκάθαρους στόχους και σκοπούς, χωρίς να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα του, χωρίς μια μελέτη βιωσιμότητας, χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη διαφάνεια στη στελέχωση, στη διαχείριση. Ενώ το σύνολο σώμα του κυπριακού πολιτισμού ψωμοζεί, επαιτεί, φθείρεται, χάνεται και ξεπουλιέται...

Άννα Μαραγκού