Πολιτισμένοι με Αλτσχάιμερ

ΤΗΣ ΡΗΝΑΣ ΚΑΤΣΕΛΛΗ

Εφημερίδα Σημερινή
Δευτέρα, 20 Αυγούστου 2007

Τελευταία διάβασα, σε συνέντευξη του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Άκη Κλεάνθους, μεγαλεπήβολα σχέδια για «έξι πυλώνες πολιτισμού» (εφημ. Ο Φιλελεύθερος 2/7/07 σελ. 34) και είδα στην τηλεόραση τον κ. Κίκη Λαζαρίδη να περηφανεύεται για το Μέγαρο Πολιτισμού, που θα στοιχίσει εκατομμύρια (αρκετές δεκάδες από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα από την τσέπη του φορολογούμενου Κύπριου πολίτη).Την ίδια στιγμή σε νοικιασμένο υπόγειο στη βιομηχανική περιοχή Στροβόλου λιώνουν τόμοι μοναδικών παλιών κυπριακών εφημερίδων και βιβλίων, που θα έπρεπε να συντηρούνται και να φυλάγονται ως κόρη οφθαλμού, διότι περιέχουν αναντικατάστατες πληροφορίες για το παρελθόν μας. Εφημερίδες του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνων και μοναδικά βιβλία της Κυπριακής Βιβλιοθήκης που δεν έχει τα προς το ζην, ούτε μπορεί να βάλει σωστές προτεραιότητες για να επιτελέσει σωστά τον προορισμό της.Ένα μεγάλο μέρος από τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Μέγαρο Πολιτισμού δόθηκαν με την προϋπόθεση πως αυτό το μέγαρο θα στέγαζε και την Κυπριακή (Εθνική) Βιβλιοθήκη, η οποία ηρωικά διαγράφηκε από το σχεδιασμό. Η στέγαση της Κυπριακής Βιβλιοθήκης κρίθηκε περιττή! (Αν αυτό δεν είναι ξεγέλασμα αυτών που έδωσαν τα λεφτά, δεν ξέρω τι είναι ξεγέλασμα).Εμείς εδώ θέλουμε μέγαρα πολιτισμού για πανηγύρια, τη μνήμη τι τη θέλουμε και τα βιβλία; Εδώ θέλουμε να πουμπουρίζουν οι τόποι από συναυλίες 15ης κατηγορίας, παναΰρκα χωρίς μνήμη, όχι σιωπηλές βιβλιοθήκες, που περιέχουν βιβλία για προγόνους και για πράξεις που θέλουμε να ξεχάσουμε και ερευνητές που να καταγράφουν βάσει πραγματικών στοιχείων το παρελθόν μας. Θέλουμε η πρωτεύουσα να γεμίσει μέγαρα εκθαμβωτικά, που να θαμπώνουν τον επισκέπτη (για να μη βλέπει τα πραγματικά μας χάλια και την κενότητά μας).Ο κύριος Υπουργός θέλει τους νέους πολιτισμένους, έτσι δηλώνει στη συνέντευξη που αναφέρθηκε πιο πάνω. Μα για να γίνει η νεολαία μας πολιτισμένη πρώτα πρέπει να μάθει να διαβάζει. Όχι να διαβάζει μόνο και μόνο τις γνωσιολογικές πληροφορίες για το δεδομένο επάγγελμα που θα εξασκεί ή εξασκεί, μα να μπορεί να διαβάζει και το πρόγραμμα του θεάτρου που θα τον μάθουμε να πηγαίνει να βλέπει και μετά να έχει την ικανότητα να πει σε μια καλοστημένη φράση τι είδε και ποια είναι η άποψή του. Αυτό προϋποθέτει η Κυπριακή Βιβλιοθήκη να προγραμματίζει μοντέρνα προγράμματα με τα οποία οι νέοι από την προδημοτική μέχρι το Λύκειο να μαθαίνουν να διαβάζουν βιβλία λογοτεχνικά, ιστορικά, φιλοσοφία, ποίηση... Αντί αυτού το Κράτος έχει την εθνική μας βιβλιοθήκη να ψυχομαχεί μέσα σε πλαίσια και νοοτροπίες προϊστορικές.Ένα δεύτερο που τονίζει ο Υπουργός είναι πως ο πολιτισμός μας μπορεί να γίνει και οικονομικά προσοδοφόρος. Όπως περίπου κάναμε και την κυπριακή φύση προσοδοφόρα με το «τουριστικό προϊόν». Τώρα θα προσπαθήσουμε να εισπράξουμε κάτι ανάλογο διαθέτοντας το «πολιτιστικό προϊόν» μας;Μπορεί να γίνει προσοδοφόρος και ο πολιτισμός μας και να χρησιμοποιηθεί ως «προϊόν» (με την καλή έννοια), όμως ο πραγματικός πολιτισμός μας. Όχι τα διάφορα θορυβώδη φεστιβάλ με τα εκκωφαντικά μεγάφωνα και οι κυπριακοί χοροί που χορεύονται μια φορά τη βδομάδα στα τουριστικά ξενοδοχεία (απαραίτητα και αυτά βεβαίως αλλά στην ώρα και στη θέση τους).Στη διοργάνωση παναϋρκών όντως έχουμε επίδοση, τα οργανώνουμε καλά και εισάγουμε και από το εξωτερικό συγκροτήματα και τα αναβαθμίζουμε (ή τα υποβαθμίζουμε) και ο κόσμος τρέχει, μια και σε αυτά περνά καλά χωρίς να σκέφτεται. Καταντήσαμε πια χώρα λωτοφάγων. Και το Κράτος τα επιχορηγεί πλουσιοπάροχα, ενώ για άλλα πιο σοβαρά πράγματα οι επιχορηγήσεις του δίνονται με το σταγονόμετρο. Π.χ. το Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου, ενώ άρχισε τόσο καλά, και παρήγαγε έργο που θα παραμείνει εσαεί, τώρα το βλέπω να υποβαθμίζεται.Πριν από τους πυλώνες, πριν από τα μέγαρα πολιτισμού, που και αυτά καλά και άγια είναι, το κυριότερο είναι να έχει η Κυπριακή Δημοκρατία μια εθνική βιβλιοθήκη που να διασώζει το παρελθόν της (αυτή τη στιγμή κάνει το αντίθετο, το καταστρέφει), να έχει υπό την εποπτεία της όλες τις άλλες κρατικές βιβλιοθήκες, σχολικές κ.λπ. Ώστε να γίνονται εξοικονομήσεις στην αγορά καινούργιου υλικού, να κάνει προγράμματα ώστε οι νέοι να μαθαίνουν να διαβάζουν (για να μπορούν να γράφουν και καμιά βιώσιμη έκθεση ιδεών). Μια εθνική βιβλιοθήκη που να εμπιστεύονται σε αυτήν οι πολίτες τις βιβλιοθήκες των προγόνων τους, που οι ίδιοι δεν ξέρουν που να τις βολέψουν και ένα σωρό άλλες λειτουργίες που αποτελούν τη βάση του πολιτισμού ενός κράτους. Κάτι ανάλογο της βρετανικής Βιβλιοθήκης.